FANTASMAGORIA POLSKA
PANOPTIKUM PROWINCJONALNE
czyli
JARMARCZNA KOSMORAMA CUDÓW
czyli
RAUT UPIORÓW
Dygresyjna opera kameralna
Lbretto w/g tekstów Juliana Tuwima
PRAPREMIERA: styczeń 1994
Centrum Kultury Żydowskiej na Kazimierzu w Krakowie
Poemat dygresyjny - a z takim gatunkien mamy do czynienia w przypadku "Kwiatów Polskich" - to forma literacka, po któr± szczególnie chętnie sięgali romantycy. Akcja fabularna, stanowi±ca jak zawsze w epice poetyckiej kompozycyjn± dominantę, mogła tu być dowolnie przerywana i zakłócana dygresjami o charakterze lirycznym, luźno tylko zwi±zanymi z tematem głównym lub nawet całkowicie od niego odległymi. Zaskakuj±c± - i ryzykown± - próbę wskrzeszenia tego gatunku z zamiarem wykorzystania go w warunkach odmiennego kontekstu historyczno-literackiego - podj±ł wła¶śnie Julian Tuwim. Zapis tego poetyckiego transu przybrał postać oryginalnego pamiętnika liryczno-epickiego, z wyraźĽnym jednak prymatem treś¶ci lirycznych.
W wyniku tej lirycznej eksplozji - "wybuchu polskich słów kwiaciarni" - ukształtował się niezwykły zbiór poetyckich miniatur, fragmentaryczna, ale jakże pełna prawdy "mozaika okruchów".
Kilka wła¶śnie takich "okruchów" z pamiętnikarskiej mozaiki osobliwoś¶ci, z tego swoistego panoptikum autorskiego oraz parę okruchów poetyckich z innych zbiorów - posłużyło za liryczne libretto dygresyjnej opery kameralnej na SCENIE EL-JOT.
Andrzej Bogunia-Paczyński
To zapis poetyckiego transu z wyraĽźnym prymatem tre¶ści lirycznych. To obrazy z młodoś¶ci zapomnianej, które zakochanym wydaj± się nie do opowiedzenia, a które poezja zdolna jest przekazać, wyrazić. To najskrytsze i najbardziej własne uczucia, ale też - niewiadoma nieskończono¶ść, ku której wiod± bohatera trzy kobiece fantasmagorie, a wła¶ściwie jeden fantom rozdzielaj±ce się na trzy różne kobiece widziadła - symbole kobiety. Raz jest to Bogini - kobieca m±droś¶ć i współczucie, innym razem Macierzyństwo - miło¶ść i naturalna płodno¶ść w archeotypie Matki Ziemi - nareszcie Seks - zmysłowo¶ść i gra erotyczna.
One s± wieczne. Zanim życie powstało na tej ziemi, były tu w wiatrach i wodach. Gdy pierwsze drzewa, kwiaty i trawy pojawiły się, były wśród nich. S± ucieleśnieniem dźwięku, s± Muzyk± - najstarsz± ze sztuk. A kiedy przyszedł człowiek, Muzyka stała się najłatwiejszym, najsubtelniejszym i najpotężniejszym ¶środkiem wyrażania jego uczuć.
Prapremiera "Fantasmagorii" odbyła się w czasie obfitym w rocznice Tuwimowskie: okr±głe pół wieku od chwili ukończenia przez poetę "Kwiatów polskich", pisanych na obczyźnie w latach 1941 (listopad) - 1944 (lipiec); stulecia urodzin poety (ur. 13 wrze¶śnia 1894 roku) oraz czterdziestoleca jego ś¶mierci (zm.27 grudnia 1953 roku).
Jadwiga Leś¶niak-Jankowska
Scenariusz, reżyseria, choreografia – Jadwiga Leś¶niak-Jankowska
Muzyka - Ewa Kornecka
Rzeźby - Roman Kurzawski
Kostiumy - Grażyna Żubrowska
Fantasmagoria w błękicie - Anna Sokołowska
Fantasmagoria w purpurze - Jadwiga Leśniak-Jankowska
Fantasmagoria złocista - Danuta Jamrozy
Kolekcjoner dźwięków - Tadeusz Zięba
Fortepian - Małgorzata Konarska
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
fot. Jan Zych